Help! Mijn kat plast in huis

“Help! Mijn kat plast in huis” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

Een kat die buiten de bak of in huis plast is een veelvoorkomend probleem. Meestal betreft het een ongecastreerde kater. Een poes kan echter ook sproeien. Het plassen naast de bak heeft in meer dan de helft van de gevallen een medische oorzaak. Het is dan ook belangrijk om dit eerst verder te onderzoeken, voordat het plasgedrag wordt verklaard door een gedragsprobleem.

Inhoudsopgave ‘Help! Mijn kat plast in huis’

1. Symptomen
2. Oorzaken
3. Diagnose
4. Behandeling
5. Kosten
6. Tips bij plassen in huis of buiten de bak
7. Conclusie

Symptomen

Het is belangrijk om allereerst onderscheid te maken tussen plassen in huis (buiten de bak) of sproeien in huis. In het geval van plassen in huis betreft dit vaak middelmatige tot grote hoeveelheden urine. De urine is licht van kleur en er wordt in een gehurkte houding geplast. De staart beweegt meestal niet. In het geval van sproeien wordt er vaak een kleine hoeveelheid urine tegen een oppervlak gesproeid. De urine is vaak wat kleverig en tijdens het sproeien maakt de staart een trillende en kwispelende beweging.

Oorzaken van in huis plassen

De oorzaken van plassen in huis zijn in twee hoofdgroepen te onderscheiden: een gedragsprobleem of een medische aandoening. De dierenarts bevestigt een gedragsprobleem indien de medische oorzaken zijn uitgesloten.

Oorzaken van in huis plassen door een medisch probleem zijn:

• Blaasontsteking
  – Door stress
  – Door blaasgruis
• Suikerziekte
• Pijn
• Nierprobleem
• Snelwerkende schildklier
• Hormonaal

Pijn een een belangrijke oorzaak van buiten de bak plassen. Het is dus heel belangrijk om deze oorzaak uit te sluiten. Dit bereik je door de deksel van de kattenbak te verwijderen of tijdelijk een pijnstiller te geven.

Een blaasontsteking bij de kat heeft zelden een bacteriële oorsprong (1-5%). Blaasgruis of blaasstenen zijn wel veelvoorkomend. Vaak plast jouw kat kleine beetjes urine en zit er bloed bij. De kat gaat regelmatig naar de kattenbak en miauwt veel.Als de dierenarts de medische oorzaken heeft uitgesloten wordt een gedragsprobleem meer waarschijnlijk.

Gedrag gerelateerd sproeien wordt veroorzaakt door:

• Afbakenen territorium. Een kat gebruikt 3 manieren om zijn territorium af te bakenen: sproeien, kopjes geven of krabben. Bij een te klein territorium of bij te veel dieren in een te klein gebied ontstaat sproeigedrag.
• Stress. Stress bij de kat valt voor een baasje lang niet altijd even gemakkelijk op. Een verhuizing, bezoek aan een kattenpension of een verandering in de gezinssituatie zijn voor de hand liggende verklaring. Echter kan het geluid van een nieuwe wasmachine of de aanwezigheid van een nieuwe buurtkat ook voor stress zorgen.

Figuur 1: Dagelijkse bezigheden van een buitenkat.

Diagnose

De dierenarts stelt de diagnose met behulp van een lichamelijk onderzoek. Daarnaast urine- en bloedonderzoek. Oorzaken die een toegenomen drinklust en daardoor meer plassen veroorzaken worden hiermee bevestigd of uitgesloten. Een veelvoorkomende oorzaak van plassen naast de bak is blaasgruis. Door het analyseren van de urine wordt deze oorzaak bevestigd of uitgesloten. In het bloed worden de functies van organen in beeld gebracht, zoals de leverwaarden en nierfunctie.

Behandeling

De behandeling hangt af van de oorzaak.

In het geval van blaasgruis wordt een speciaal vergruizend dieet voorgeschreven. Hierdoor lost het blaasgruis op, waarna het wordt uit geplast. Vaak wordt dit dieet gecombineerd met een pijnstiller en ontstekingsremmer. Voorbeelden van ontstekingsremmers zijn Metacam® / Meloxicam® / Novacam®.

Als extra ondersteuning is het mogelijk om amitriptyline te geven. Dit ondersteunt katten met stress-gerelateerde planklachten. Dit is een anti-depressivum en mag in uitzonderlijke gevallen worden ingezet.

Vaak is stress de onderliggende oorzaak van het afwijkende plasgedrag. Gedragstherapie biedt in sommige gevallen uitkomst bij het analyseren van stress. Vind je deze stap te intens? Dan zijn er ook nog andere dingen die je eerst kan proberen. Lees hiervoor het kopje hieronder ‘Tips bij plassen in huis’).

Indien jouw kater niet kan plassen is dit altijd een spoedgeval! Neem in dit geval direct contact op met jouw dierenarts. In het geval van een gedrag gerelateerd probleem heb ik de onderstaande tips voor jou op een rijtje gezet. Werken deze tips niet? Neem dan contact op met een gedragstherapeut voor katten.

Kosten

De kosten zijn in eerste instantie gebaseerd op een consult en het onderzoeken van de urine. De kosten hiervoor liggen gemiddeld rond de 100 euro. Indien nodig is het nodig om een röntgenfoto of echo te maken. De kosten hiervoor liggen tussen de 150-250 euro. 

Tips bij plassen in huis

Hieronder staan enkele tips die je kunt toepassen als jouw kat in huis plast:

TIP 1: Niet straffen

• Straf je kat nooit op het moment dat hij/zij buiten de bak plast. Dit stimuleert vaak het plasgedrag, aangezien de angst verergert. Wel mag je tijdens het sproeien een hard klapgeluid maken. Er moet dan echt sprake zijn van sproeien en de timing van klappen is hierbij essentieel!

TIP 2: Ondersteunende middelen

• Verdampers: Denk hierbij aan een Feliway verdamper. Dit is een klein apparaatje die je op een stopcontact aansluit. De Feliway geeft rustgevende stoffen af, die stress met het daarbij behorende abnormale sproeigedrag verminderen. Daarnaast is het ook mogelijk om de Feliway spray te gebruiken op de plaats waar jouw kat heeft geplast (nadat je deze plek hebt schoongemaakt).
• Er zijn enkele tabletjes op de markt die een rustgevende invloed hebben op jouw kat. Voorbeelden zijn Telizen en Zylkène. Voor katten waarbij het lastig is om een tablet of capsule in te ven in Zylkène geschikt. Dit middel zit namelijk in een capsule. In de capsule zit poeder en na het openen van de capsule meng je dit poeder door de voeding.

TIP 3: Voeding aanpassen

• Stress: Het dieet van Royal Canin Calm is speciaal ontwikkelt voor katten met stress. Deze voeding bevat een stofje genaamd α-S1 caseïne eiwit. Dit stofje is vergelijkbaar met de werking van Valium® en werkt dus rustgevend. Het is niet geschikt voor drachtige katten of kittens.
• Voedingssupplementen: voorbeelden hiervan zijn Feluro^® of Cystease^®. Deze stoffen bevatten glucosaminen, wat een ontstekingsremmende werking heeft.
• Blaasgruis: Gebruik in dit geval op advies van jouw dierenarts Royal Canin S/O of Hill’s c/d of s/d.

TIP 3: Creëer de ideale eetplek

• Biedt een rustige en veilige eetplek aan. Stoor de kat niet tijdens het eten. Indien je katten stress ervaren, geef ze dan bij voorkeur de maaltijd op verschillende plaatsen.
• Zorg voor voldoende speeltjes in huis

TIP 4: Creëer de ideale drinkplek

• Biedt dagelijks schoon drinkwater aan
• Maak water drinken aantrekkelijk door bijvoorbeeld het gebruik van een drinkfontein.

TIP 5: Plasplek

• Maak de plek waar geplast is minder aantrekkelijk door er iets anders neer te zetten.
• Moeilijke plekken: verwijder hier de vieze geurtjes met behulp van Urine off of Ecopets urinegeur en vlekverwijderaar.
• Makkelijke plekken: gebruik hiervoor soda of biotex. Vermijdt allesreiniger, aangezien hiervan de geurtjes niet helemaal verdwijnen.

TIP 6: Castratie.

• Castratie helpt tegen sproeigedrag, aangezien spoeien vaak hormonaal wordt aangestuurd.

TIP 7: Verdubbbel het aantal kattenbakken

• Verdubbel het aantal kattenbakken. Gebruik hiervoor een gemakkelijke rekensom. Het aantal katten plus één kattenbak is noodzakelijk. Voor één kat zijn dus twee kattenbakken nodig. Kies bij voorkeur een bak uit die 1,5x de lengte van jouw kat heeft.
• Verschoon dagelijks de kattenbak
• Plaats de kattenbak in een rustige omgeving
• Gebruik indien nodig een open kattenbak. Niet elke kat voelt zich even veilig om te plassen in een gesloten kattenbak. Overweeg om de klep van de kattenbak te verwijderen. Varieer om te kijken waar jouw kat zich prettig bij voelt.
• Kies bij oudere katten een kattenbak met een lage instap. Hierdoor komen zij gemakkelijker in de bak en is een ongelukje verleden tijd.
• Varieer met kattenbakkorrels. De ene kat geeft de voorkeur aan korrels, de andere aan oude kranten of grid. Gebruik zeker een bodemlaag van ruim 25 mm dik.

TIP 8: Creëer een fijne rustplaats.

• Zorg voor een fijne rustplaats. Kies bij voorkeur een plaats uit die zich bevindt op een verhoging. Denk hierbij aan de vensterbank, bank, krabpaal of kast. Overweeg om een deel van het raam te blinderen indien jouw kat van slag raakt bij het zien van de buurtkat. Komen de buurtkatten ook weleens een bezoekje binnenhuis nemen? Gebruik dat een kattenluikje die werkt met behulp van de registratie van een chip.

TIP 9: Zorg voor vermaak

• Zorg voor voldoende speeltjes in huis
• Zorg voor voldoende krabpalen zodat jouw kat de mogelijkheid krijgt om zijn territorium te markeren.

TIP 10: Schakel een gedragsdeskundige in.

• Als de bovenstaande tips tot onvoldonde resultaat hebben geleid, is het verstandig om een gedragsdeskundige in te schakelen. Hierbij kijkt een expert naar het gedrag en de leefomgeving van jouw kat. Zo krijgt jij advies op maat, wat hopelijk tot het gewenste resultaat leidt.