Artrose bij de hond

“Artrose bij de hond” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

Ruim 20% van de honden hebben in meer of mindere mate last van artrose. Het is belangrijk om de symptomen van artrose te herkennen, aangezien je hiermee tijdig een behandeling kunt starten. De leeftijd waarop artrose ontstaat verschilt. Dit hangt namelijk af van de onderliggende oorzaak en het ras (erfelijkheid).

Inhoudsopgave ‘Artrose bij de hond’

1. Wat is artrose?
2. Oorzaak van artrose
3. Symptomen
4. Diagnose
5. Behandeling
6. Kosten
7. Levensverwachting
8. Tips bij artrose
9. Conclusie

Wat is artrose?

Artrose bij de hond wordt ook wel osteoartritis genoemd. Bij artrose ontstaat slijtage van één of meerdere gewrichten. Bij de hond betreft dit meestal de elleboog, knie en/of rug. Ten onrechte wordt artrose ook wel ‘ouderdomsslijtage’ genoemd. Hoewel artrose inderdaad regelmatig voor komt bij oudere honden, is het ook zeker mogelijk dat jonge honden deze aandoening hebben. Dit is bijvoorbeeld het geval bij jonge honden met heupdysplasie (verkeerde aansluiting van de heupkop in de heupkom) of elleboogdysplasie (LPC, LPA, incongruentie, OCD). Hierbij toont het betreffende gewricht een afwijkende vorm, waardoor op jonge leeftijd al slijtage van het gewricht optreedt.

Ruim 1 op de 5 honden heeft artrose. Grote kans dat jouw hond hier dus ook mee te maken krijgt. Artrose bij de hond komt meestal voor op een leeftijd vanaf 8 jaar. Het is een pijnlijke gewrichtsaandoening, waarbij een ondersteunende behandeling wordt geadviseerd.

Figuur 1: Normale knie (links). Knie met artrose (rechts), waarbij kraakbeenschade (rood) in de knie zorgt voor een pijnlijke ontsteking. Daarnaast zijn osteofyten (uitstekende botpuntjes) in het gewricht zichtbaar.

Oorzaak van artrose

Er zijn verschillende oorzaken die verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van artrose. Slijtage van het gewricht treedt namelijk op ten gevolge van:

• Heupdysplasie
• Elleboogdysplasie

– Los Processus Coronoideus
– Los Processus Anconeus
– Osteochondrose
– Incongruentie

• Patellaluxatie (losse knieschijf)
• Slijtage tussenwervelschijf (o.a hernia)
• Voorste Kruisband Laesie
• Kapotte meniscus
• Ouderdom

In veel gevallen wordt de onderliggende oorzaak niet gevonden. In dit geval is het belangrijk om de kwaliteit van leven te verbeteren. Denk hierbij aan het verminderen van pijn en het ondersteunen van het kraakbeen van de gewrichten.

Figuur 2: Artrose komt in verschillende gewrichten voor. De knie, rug en elleboog zijn meestal aangedaan.

Symptomen bij artrose

Artrose is te herkennen aan één of meerdere van de onderstaande symptomen:

• Meer slapen
• Mankheid tijdens het wandelen
• Stijf of stram opstaan
• Minder ver mee willen wandelen
• Vaak stoppen tijdens de wandeling
• Pijn
• Afname van spieren
• Door de poten zakken 

Pijn uit zich lang niet altijd in een piepgeluid. Sommige rassen hebben een hoge pijngrens, waardoor ze niet snel van zich laten horen. Pijn uit zich in dit geval dan ook als minder graag mee willen wandelen of een afname van de bespiering.

Figuur 2: Herken artrose bij jouw hond aan de volgende symptomen. 

Diagnose stellen bij artrose

De dierenarts stelt de diagnose met behulp van een vraaggesprek en een lichamelijk onderzoek. Aanvullend wordt het maken van een röntgenfoto, CT-scan of MRI-scan veelal overwogen. Uit het vraaggesprek komt vaak naar voren dat je hond meer slaapt en moeite heeft met opstaan uit de mand. Tijdens het lichamelijk onderzoek vindt de dierenarts vaak een afname van de spiermassa en stijve gewrichten.  

Behandeling bij artrose

De behandeling van artrose richt zich vooral op het verbeteren van de kwaliteit van leven van jouw hond. De slijtage die al aanwezig is, is helaas onomkeerbaar. Indien er sprake is van een onderliggende oorzaak (bijvoorbeeld heupdysplasie) is een operatie mogelijk. Bij slijtage door ouderdom is een operatie niet mogelijk.

Wel is het mogelijk om het proces van achteruitgang te vertragen en het leven van je hond comfortabeler te maken.

Er zijn verschillende behandelingen mogelijk:

• Medicatie 
• Laseren
• Fysiotherapie
• Behandelen overgewicht
• Voeding & Voedingssupplementen

Medicatie

• Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs (kortweg NSAID). Deze middelen remmen de ontsteking en zwelling in het gewricht, en remmen daarmee de pijn. Voorbeelden van NSAID’s zijn: Metacam®, Novacam®, Carporal®, Carprofen®, Rimadyl®, Ketofen®, Galliprant® en Onsior®.
• Tramadol. Dit zijn sterke pijnstillers die veelal worden ingezet als ‘extra’ pijnstilling bij de hond. Een voorbeeld is Tramadol® / Tralieve® tablet.
• Gabapentine capsules. Dit medicijn wordt vooral ingezet indien er sprake is van zenuwpijn. Vaak wordt dit gecombineerd met het gebruik van een NSAID.
• Phenylbutazon met prednison tablet (Phen-Pred®). Dit medicijn remt de ontsteking in het gewricht en daarmee de pijn. Dit medicijn mag niet gecombineerd worden met NSAID’s.
• Bedinvetmab (Librela® injectie). Librela® is een onderhuidse injectie die gedurende een maand pijnstillend werkt. De injectie bevat antistoffen tegen de zogenaamde Nerve Growth Factor. Dit is een belangrijke stof in het ervaren van pijn bij je hond. Door deze stof te remmen wordt dan ook minder pijn waargenomen, waardoor de kwaliteit van leven vooruitgaat. Wel gaat de slijtage van het gewricht door. Dit medicijn mag wel gecombineerd worden met andere medicijnen.
• Nandrolonauraat (Myodine®/Nandrosol® injectie). Dit is een injectie met anabolen. Dit is bedoeld als boost voor de spieren, aangezien de spiermassa vaak vermindert bij artrose. De injectie wordt vaak na 3 weken herhaald. Het werkt spierversterkend voor de ledematen, maar ook voor het hart. Daarom mag dit medicijn niet al te vaak worden herhaald. Het mag wel gecombineerd worden met andere medicijnen.

Laseren
Laseren helpt om deze ontsteking in de gewrichten te verminderen. Hierdoorvermindert de ontsteking/pijn, neemt de zenuwfunctie toe en krijgt het weefsel de tijd om te herstellen. Laseren vindt wekelijks plaats, zonder narcose. Dit is dus ideaal voor de oudere hond.

Fysiotherapie
Fysiotherapie is van belang om de spieren van je hond te ondersteunen. Denk hierbij aan het uitvoeren van balansoefeningen of het gebruik van een hydrobad. Hierdoor versterken de spieren, waardoor de botten minder belast worden.

Figuur 3: Fysiotherapie helpt bij het ondersteunen en versterken van de spieren van je hond. Doordat artrose de botten zwakker maakt, is het wijs om de spieren te versterken.

Optimaliseren lichaamsgewicht
Extra kilo’s verergeren de artrose. Je belasting van de gewrichten is te groot. Daarnaast produceert vet bepaalde ontstekingscellen, waardoor de gewrichtsontsteking (en dus artrose) verergert.

Voeding

• Voedingssupplementen. Deze supplementen zijn bedoeld om het kraakbeen in het gewricht te ondersteunen. Hierdoor rem je de achteruitgang van de slijtage en verminder je de ontsteking in het gewricht. Voorbeelden van voedingssupplementen bij artrose zijn: glucosamine, collageen type II, omega-3 vetzuren, groenlipmossel en CBD-olie.
• Voeding. Er zijn verschillende soorten voedingen op de markt die honden met artrose ondersteunen. Deze voeding bevat vitaminen en mineralen om de gewrichten te ondersteunen. Voorbeelden zijn: Hill’s j/d, Hill’s mobility, Royal Canin joint care, Royal Canin Veterinary Care Mobility, Prins Procare Dieet Spieren & Gewrichten, Eukanuba Veterinary Diet Joint Mobility, Wooof hondenvoer zalm, Sanimed Osteoarthritis.

Figuur 4: Voedingssupplementen ondersteunen jouw hond bij artrose. Ze verminderen de snelheid van slijtage en ontsteking van de gewrichten. 

Kosten

De kosten van de behandeling bij artrose bij de hond hangen van een aantal factoren af:

• Het gewicht van je hond
• De onderliggende oorzaak
• Keuze van behandeling

De kosten van metacam® voor een flesje van 10 ml is 15-25 euro (dit is genoeg pijnstilling voor 2 weken voor een hond van 10 kg). Voor de andere typen pijnstilling is het verstandig om contact op te nemen met je eigen dierenarts.

De kosten voor een injectie Librela® varieren van 50-80 euro (afhankelijk van het lichaamsgewicht). Vaak komen hier nog wel consultkosten bij, die nodig zijn om in te schatten of jouw hond hiervoor in aanmerking komt.

De kosten van een injectie anabolen kost gemiddeld tussen de 30-80 euro.

Levensverwachting: wanneer is het genoeg?

Gelukkig is er steeds meer mogelijk qua behandeling voor artrose bij de hond. Daardoor is het mogelijk om de kwaliteit van leven te verbeteren. Veel baasjes vinden het lasting om het eindpunt te bepalen. ‘Wanneer is het genoeg?’, is ook zeker geen gemakkelijke vraag om te beantwoorden.

Er zijn een aantal dingen waar jij als baasje op kunt letten. Zo is het belangrijk dat je hond nog blij wordt van een fijne wandeling, niet continue piept van de pijn en nog wil eten en drinken. Met behulp van ondersteunende middelen help jij jouw hond te ondersteunen om zoveel mogelijk pijnvrij door het leven te gaan.

Tips bij artrose

Tip 1: Pas de leefomgeving (indien mogelijk) aan

Denk hierbij aan een loopplank om in de auto te komen of het minder stroef maken van een gladde ondergrond. Een voorbeeld is het gebruik van anti-slip sokken voor je hond. Daarnaast is een goed hondenbed belangrijk.

Tip 2: Zorg voor een gezond lichaamsgewicht

Overgewicht verergert namelijk de artrose. Niet alleen omdat er meer gewicht op de gewrichten leunt, maar ook omdat lichaamsvet de ontsteking in de gewrichten verergert. Lichaamsvet produceert namelijk een ontstekingsstofje (interleukine) die neerslaat in de gewrichten. Bij te zware honden wordt er dan ook meer van dit stofje geproduceerd, wat een extra belasting is voor je viervoeter. Er zijn speciale voedingen beschikbaar om je hond te laten afvallen. Daarnaast is het raadzaam om snoepjes (dentasticks, snacks en kluifbotten) te verminderen.

Tip 3: Aanpassen van beweging

Het is belangrijk om wel dagelijks je hond een wandeling te maken. Kies in dit geval liever voor meerdere kleine wandelingen op de dag. Hierdoor stimuleer je de doorbloeding en daarmee het herstel van gewrichten en spieren.

Tip 4: Geef je hond regelmatig een massage

Door de spieren te masseren help je om de doorbloeding te stimuleren. Hierdoor herstellen de spieren en gewrichten sneller. De fysiotherapeut heeft ongetwijfeld goede tips over hoe je dit het beste kan aanpakken.

Tip 5: Help bij het verzorgen van de vacht

Je hond likt normaal gesproken regelmatig over de vacht. Hierdoor worden klitten verwijderd en de vacht verzorgd. Bij honden met artrose komen ze vaak niet meer goed bij alle plekken. Help je hond daarom bij het verzorgen van de vacht, met behulp van borstels en/of een hondenshampoo. De trimsalon is de hierbij beste plek voor het vragen van advies.