Dementie bij de kat

“Dementie bij de kat” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

Dementie komt zowel bij de kat als de mens voor. Het proces van ouderdom of dementie is onomkeerbaar, maar gelukkig zijn er zeker nog wel mogelijkheden om dit proces te ondersteunen. Daarbij is het wel heel belangrijk om andere medische oorzaken eerst uit te sluiten. Zo weet je zeker dat je de juiste behandeling instelt, om jouw kat zo gelukkig en gezond oud te laten worden. 

Inhoudsopgave ‘Dementie bij de kat’

1. Wat is dementie?
2. Symptomen
3. Diagnose stellen
4. Behandeling
5. Tips bij dementie
6. Prognose
7. Kosten
8. Conclusie

Wat is dementie?

Dementie betekent hersenveroudering. Dit is een proces dat op gang komt zodra de kat ouder wordt. De meeste katten zijn ouder dan 10 jaar voordat ze de eerste symptomen ontwikkelen, zoals veel miauwen, rusteloosheid en meer slapen. Bijna 30% van de katten tussen de leeftijd van 11-14 jaar ontwikkelen gedragsafwijkingen ten gevolge van ouderdom. 

Tijdens het ouder worden ontstaan kleine ophopingen van eiwitten in de bloedvaten. Deze eiwitten heten amloid en verkleinen de doorstroombaan van het bloed. Het zuurstof wat normaal door de bloedvaten worden vervoert neemt af, waardoor in sommige delen van de hersenen een zuurstoftekort ontstaat. Het lichaam wil hiervoor compenseren, door de bloedvaten wijder te maken. Echter komen hier giftige stoffen bij vrij (‘radicalen’) die het proces verergeren. Wanneer hier sprake van is spreken we van dementie. 

Figuur 1: Dementie komt zowel bij mens als dier voor. Rusteloosheid, miauwen en veel slapen zijn opvallende symptoomen.

Symptomen

Dementie bij de kat geeft verschillende symptomen. Het is belangrijk om onderliggende oorzaken van het afwijkende gedrag, zoals een hoge bloeddruk, tumor of cyste in het hoofd, pijn, te snel werkende schildklier, suikerziekte of nierfalen bij de kat eerst uit te sluiten. Indien daar geen sprake van is, lijkt dementie de onderliggende oorzaak. Verschijnselen die opvallen zijn: 

• Rusteloosheid
• Minder enthousiast bij begroeten
• Desorientatie (doelloos heen en weer lopen)
• Ander dag / nachtritme. (vaak slapen de kat overdag meer en is hij of zij ’s nachts actiever).
• Buiten de bak plassen of poepen
• Meer slapen
• Veel miauwen
• Soms agressiviteit

Figuur 2: Oorzaken van veel miauwen bij de kat (Bron: Sordo et al., 2021)

Diagnose stellen

De diagnose van dementie bij katten is gebaseerd op observatie van de symptomen, lichamelijk onderzoek door de dierenarts en het uitsluiten van andere medische oorzaken. Een bloedonderzoek (nierwaarden, schildklier, leverwaarden, glucose, rode en witte bloedbeeld), urine onderzoek en een bloeddrukmeting zijn verstandig om als eerste te onderzoeken. In sommige gevallen raad de dierenarts aan om een CT-scan of MRI-scan van het hoofd te laten maken om andere oorzaken uit te sluiten (zoals bijvoorbeeld een tumor, bloeding, cyste). Indien deze waarden niet afwijkend zijn, lijkt dementie de onderliggende oorzaak van de symptomen. Raadpleeg altijd een dierenarts als je veranderingen in het gedrag van je kat opmerkt. 

Behandeling

Hoewel er geen genezing is voor dementie bij katten, zijn er enkele stappen die u kunt nemen om hun kwaliteit van leven te verbeteren:

Medicatie: Sommige medicijnen kunnen worden voorgeschreven om symptomen te verminderen en hersenfunctie te ondersteunen. Dit is wel experimenteel en is wetenschappelijk nog onvoldoende onderzocht. Daardoor is het lastig te verkrijgen en zijn lange termijn effecten (nog) niet bekend. 

Dieet en supplementen: Uit onderzoek is gebleken dat bepaalde supplementen, zoals antioxidanten, choline, omega-3 vetzuren en bepaalde aminozuren een positief effect hebben op dieren met verschijnselen van dementie. Voorbeelden van supplementen zijn: Aktivait of Cat Oils Vital. Qua voeding is de Hill’s j/d geschikt. Deze voeding bevat speciale vetzuren die helpen bij het wegvangen van de giftige stoffen (‘radicalen’) in de hersenen. 

Alternatieve therapieën: Acupunctuur en fysiotherapie kunnen soms helpen bij het beheren van symptomen. Daarnaast helpt Feliway (verdamping in het stopcontact) bij het creëren van een ontspannen omgeving. 

Tips bij dementie

De volgende tips helpen bij het ondersteunen van je kat met dementie:

→ TIP 1: Routine handhaven
Houd de dagelijkse routine van je kat consistent om verwarring te minimaliseren.

→ TIP 2: Verrijkende omgeving
Bied mentale stimulatie met speelgoed en puzzels om hun geest actief te houden.

→ TIP 3: Duidelijke markeringen
Plaats opvallende markeringen rond het huis om te helpen bij oriëntatie.

→ TIP 4: Zorg voor veiligheid
Vermijd gevaarlijke situaties, zoals toegang tot trappen of potentiële gevaren.

→ TIP 5: Dieet en hydratatie
Bied een uitgebalanceerd dieet en zorg ervoor dat uw kat voldoende water drinkt. Gebruikt hiervoor bijvoorbeeld een drinkfontein of zet meerdere bakjes water in huis neer.

Prognose

De prognose hangt af van de ernst en snelheid van ontwikkelen van de verschijnselen. Sommige katten kunnen geen rust meer vinden, waarbij het laten inslapen een reele optie is. Echter doen veel katten het ook nog lang goed na het geven van voedingssupplementen. Dit is dus zeker het proberen waard. 

Kosten

De kosten voor een consult, bloedonderzoek, urine onderzoek en bloeddrukmeting varieren tussen de 280-400 euro. De kosten voor een scan van het hoofd (CT-scan of MRI-scan) zijn 1000-1500 euro.