FIP bij de kat

“FIP bij de kat” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

FIP is een hardnekkige virale aandoening bij de kat. Het wordt nog wel eens verward met kattenziekte. Echter zijn dit twee verschillende ziektes. Kattenziekte wordt veroorzaakt door het Parvovirus, terwijl FIP wordt veroorzaakt door het Feline Coronavirus. Het moment tussen de infectie en het zichtbaar worden van symptomen kan soms weken in beslag nemen. Het is daarom lastig om te achterhalen waar jouw kat het virus heeft opgedaan.

Katten met FIP zijn meestal jonger dan één jaar oud. Het komt vooral voor bij katten die samenleven met andere katten. Daarnaast wordt FIP bij bepaalde rassen vaker gezien, zoals dit het geval is bij de Birmaan, Ragdoll, Bengaal, Abessijn en de Himalayan.

Inhoudsopgave ‘FIP bij de kat’

1. Wat is FIP?
2. Symptomen van FIP
3. Diagnose stellen
4. Behandeling
5. Prognose
6. Conclusie

Wat is FIP?

FIP is een zeldzame aandoening bij de kat. FIP is een afkorting van Feline Infectieuze Pertonitis. Het wordt veroorzaakt door het Feline Coronavirus (FeCV). Dit virus heeft geen verband met het menselijke coronavirus, aangezien deze variant alleen bij de kat voorkomt. Tussen de 50-90% van de katten heeft ooit een infectie met het feline coronavirus doorlopen. Vaak zorgt deze infectie voor diarree bij jouw kat, die uiteindelijk vanzelf weer over gaat. Bij 5% van de katten verandert het virus echter van vorm (ook wel mutatie genoemd). In dit geval praten we dan van het Feline Infectieuze Peritonitis Virus (FIPV). Het afweersysteem is onvoldoende om het virus te verslaan. Het virus verspreidt zich via de bloedvaten naar de rest van het lichaam. De meeste katten worden er ziek en overleven deze infectie helaas niet.

FIP dient niet verward te worden met andere virale ziektes die bij de kat voorkomen, zoals Kattenaids (FIV) of het Feline Leukemie Virus (FeLV).

Symptomen

FIP kent twee vormen: de natte vorm en de droge vorm. Afhankelijk van de vorm zie je een verscheidenheid aan symptomen. Bij de natte vorm treedt vocht uit de bloedvaten en verplaatst zich naar de buik- of borstholte. Een dikkere buik of benauwdheid zijn symptomen die in dit geval opvallen. Ook koorts, niet willen eten en sloomheid vallen op. Bij de droge vorm ontwikkelen zich zogenaamde granulomen. Dit zijn knobbels bestaande uit pus en afweercellen. De knobbels bevinden zich meestal in de buikorganen. Afhankelijk van het orgaan dat betrokken is zie je verschillende symptomen. In het geval van knobbels in de lever wordt geelzucht gezien en bij knobbels in de darm zie je braak- en diarreeklachten. Ook het oog is regelmatig aangedaan door FIP. Bij een kwart van de katten zijn ook de zenuwen aangedaan, waardoor zenuwuitval, een dronkemansgang en epileptische aanvallen optreden.

Figuur 1: Oogontstekingen door FIP presenteren zich op verschillende manieren.

Diagnose

De diagnose is lastig om te stellen. Er is geen specifieke test beschikbaar die FIP kan onderscheiden van het normale coronavirus. Daarom worden vaak andere oorzaken uitgesloten. De dierenarts kiest vaak uit een combinatie van de volgende onderzoeken:
 

• Buikvocht analyse. Het analyseren van vocht uit de buik- of borstholte is meestal de eerste stap. In het geval van FIP is dit vocht meestal geel en plakkerig.
• Rivalta test. De dierenarts voert deze test uit op buikvocht. De test maakt onderscheid tussen FIP en andere oorzaken van vocht in de buik.
• Bloedonderzoek. In het bloed wordt vaak een afwijkend eiwitgetal, bloedarmoede, toegenomen leverwaarden en een afname van bepaalde afweercellen gevonden. Ook wordt een aanvullende test (RT-PCR) uitgevoerd om het virus aan te tonen.
• Echografisch onderzoek. Dit onderzoek brengt de vorm van de organen in beeld en toont de aanwezigheid van de granulomen (knobbels) aan.
• Histologisch onderzoek. De dierenarts verzameld wat weefsel van de granulomen, waarna de cellen uitgebreid worden bestudeerd.

Behandeling

Tot voor kort overleefden de meeste katten deze infectie niet. Echter met de nieuwe behandeling die binnenkort op de markt komt, zijn de resultaten veelbelovend. De facebookgroep FIP Warriors verleend al veel informatie over de behandeling van andere katten.

De behandeling is gericht op het onderdrukken van de ontsteking en de kwaliteit van leven in de laatste fase te optimaliseren. De behandeling bestaat uit: 

• Ontstekingsremmer. Meestal wordt in dit geval voor prednison gekozen.
• Afweermodulator. Voorbeelden zijn Imulan, Staphylococcal A en ImmunoRegulin. In Nederland worden deze middelen zelden toegepast.
• Virusremmer. Tot voor kort leken virusremmers niet werkzaam te zijn bij FIP. Echter is er recent nieuwe wetenschappelijk onderzoek gedaan met de nieuwe medicijnen GC376 of GS-441524. Deze medicijnen remmen de voorplantingscyclus van het virus en laten veelbelovende resultaten zien.  Er is nog verder onderzoek nodig om de lange termijn effecten en prognose te bepalen. 
• Ondersteunend. Vanwege de koorts stoppen katten vaak met eten. Door jouw kat te dwangvoeren zorg je ervoor dat hij/zij energie binnenkrijgt om de infectie aan te pakken.

Prognose

De prognose is voor FIP was tot voor kort slecht. De meeste katten leefden gemiddeld nog 1 tot 2 weken na het stellen van de diagnose. Echter is met de komst van de nieuwe behandeling de prognose een stuk gunstiger. De behandeling is intensief, maar laat veelbelovende resultaten zien. Het is nog onduidelijk of volledige genezing mogelijk is, maar dat wordt momenteel veel onderzoek naar gedaan.