Giardia bij de kat

“Giardia bij de kat” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

Giardia is een darmparasiet. Naast de spoelworm is dit de meest voorkomende  parasiet bij de kat. Deze parasiet komt dan ook veelvuldig voor bij katten over de hele wereld. Ook zien we giardia regelmatig bij andere diersoorten, zoals de hond. Hij verdwijnt niet zomaar met een standaard ontworming bij de kat. Giardia is namelijk hardnekkig en gaat daarom niet bij iedere kat zomaar over. Hierdoor hebben eigenaren vaak verschillende ervaringen met de behandeling van giardia bij de kat.  

Inhoudsopgave ‘Giardia bij de kat’

1. Wat is giardia?
2. Symptomen
3. Diagnose
4. Behandeling
5. Hoe heeft mijn kat giardia opgelopen?
6. Prognose
7. Is Giardia besmettelijk voor de mens?
8. Kosten
9. Conclusie

Wat is giardia?

Giardia is een eencellige parasiet. Hij wordt ook wel Giardia duodenalis of Giardia intestinalis genoemd. Hij leeft in de darm van de kat. Niet iedere kat wordt ziek van giardia. Zo’n 12% van de katten draagt deze parasiet met zich mee. Een deel van deze katten wordt echter wel daadwerkelijk ziek van Giardia. Hierbij zorgt Giardia voor aanhoudende maagdarmklachten.  

Welke symptomen zie je bij Giardia?

• Diarree
• Buikkrampen
• Afvallen
• Minder of niet willen eten
• Overgeven

Bij een deel van de katten met giardia zie je symptomen die duiden op een probleem in het maagdarmkanaal. Daar zie je vooral aanhoudende diarree en buikkrampen. De ontlasting stinkt en is vaak wat lichter van kleur. Ook zit er regelmatig veel slijm bij de ontlasting. De diarree is continue aanwezig of wisselend (de ene dag wel, de andere dag niet). Giardia beschadigt de darmwand, waardoor voedingsstoffen niet goed worden opgenomen. Daardoor vallen sommige katten ook af. Tot slot wordt een verminderde eetlust en braken nog wel eens gezien. Giardia kan dus gevaarlijk zijn voor jonge dieren, maar heeft nagenoeg nooit een dodelijke afloop. 

Figuur 1: Giardia spp. is niet met het blote oog zichtbaar (alleen m.b.v. een microscoop)

Diagnose stellen van Giardia

Het is redelijk gemakkelijk om de diagnose te stellen. Dit wordt gedaan met behulp van een sneltest bij de dierenarts of via een uitgebreid ontlastingsonderzoek in het laboratorium. De sneltest is iets minder betrouwbaar dan een uitgebreid ontlastingsonderzoek. Een uitgebreid ontlastingsonderzoek heeft dus de voorkeur, maar is vaak ook duurder. Aangezien Giardia niet iedere dag in de ontlasting te vinden is, is het aan te raden om ontlasting van drie dagen te verzamelen. Hierdoor is de trefkans groter en krijg je dus een betrouwbaardere uitslag.  

Bestrijden van Giardia

De behandeling van Giardia bestaat uit het doden van de parasiet bij jouw kat én het bestrijden van de eitjes van Giardia in de omgeving. Hieronder vind je een opsomming met stappen die je uit kunt voeren om de besmetting onder controle te krijgen.

Behandeling van jouw kat

1. Parasiet-dodend middel: Een behandeling is nodig indien je kat positief is getest op giardia. Het middel dat wordt gebruikt om deze parasiet te doden is: fenbendazol (en eventueel metronidazol). De dierenarts schrijft een speciale ontwormingskuur voor van enkele dagen (50 mg/kg, gedurende 3-10 dagen). Aangezien giardia hardnekkig is, is een eenmalig behandeling niet altijd voldoende. Daardoor is het bij sommige katten nodig om de kuur te herhalen. Hierbij wordt dan vaak 3 dagen behandeld, vervolgens 10 dagen geen behandeling en wordt de kuur daarna nogmaals voor 3 dagen gegeven. Na de kuur is het mogelijk om je kat nogmaals te testen op de aanwezigheid van giardia. Zo weet je zeker of de infectie helemaal is verdwenen.
2. Voeding: In het geval van diarree is het aan te raden om ook de darmen van je kat (tijdelijk) te ondersteunen. In dit geval is het verstandig om gedurende minimaal 2 weken licht verteerbare voeding te geven. Deze voeding bevat weinig koolhydraten en meer eiwit. Zo krijgen de darmen een extra ondersteuning, waardoor ze makkelijker herstellen.
3. Darmondersteuning: Doordat giardia ook de darmflora van de darmen aantast, is het daarnaast verstandig om een probioticum te geven. Dit zorgt er namelijk voor dat de goede bacteriën in de darmen weer toenemen en de slechte bacteriën afnemen.
4. Andere dieren: In hetzelfde huishouden is het raadzaam om ook de andere dieren te behandelen met een parasiet-dodend middel. Dit is bedoeld om de mogelijke bron van de besmetting aan te pakken of om her-infectie te voorkomen. Heb je honden in huis? Dan is het ook belangrijk om je hond goed te wassen. Dit kan met behulp van een milde hondenshampoo (bij voorkeur met chloorhexidine). Doordat honden zichzelf wassen, verspreiden zij de eitjes van de anus over de vacht. Door je hond te wassen verwijder je dus ook deze eitjes (cysten). Helaas is dit bij katten vaak niet mogelijk, maar is wel aan te raden.

Behandeling van de leefomgeving

1. Was alle kleedjes goed uit op een temperatuur van minimaal 60 graden.
2. Reinig daarna het huis met bleek, chloor, heet water of stoom (indien het meubilair dat toelaat).
3. Maak de drinkbak en voerbak goed schoon met kokend water.

Hanteer zelf altijd goede hygiëne (handschoenen dragen).

Figuur 2: Voor een goede bestrijding van giardia is het belangrijk om zowel de hond (panacur, wassen, lichtverteerbare voeding)  als de omgeving te behandelen (wassen kleedjes, desinfectie omgeving).

Hoe heeft mijn kat Giardia opgelopen?

Giardia is erg besmettelijk en overleeft lang in de omgeving. Giardia wordt opgenomen na contact met etenswaren op straat, ontlasting van andere dieren of contactplaatsen waar ontlasting aan heeft gezeten (schoenen, gras). Vooral de plassen regenwater staan bekend als besmettingsplek. Na de opname van Giardia vermeerdert de parasiet zich in de darm. Bij een deel van de katten leidt dit tot klachten, echter zie je bij het overgrote deel geen symptomen. Wel wordt in dit geval de parasiet uitscheiden en wat andere dieren kan besmetten. Pensions en verontreinigde drinkplaatsen vergroten de kans op een besmetting. 

Prognose

De prognose is gelukkig goed. Bij sommige katten zien we wel dat de besmetting met Giardia niet direct over gaat na een behandeling. De eitjes van deze parasiet zijn namelijk erg hardnekkig. Door de behandeling te herhalen herstellen de meeste dieren heel goed van een giardia besmetting. Giardia heeft nagenoeg nooit een dodelijke afloop. Ernstig geïnfecteerde kittens kunnen wel erg ziek worden, waardoor intensieve behandeling noodzakelijk is.  

Is Giardia besmettelijk voor de mens?

Het antwoord op deze vraag is sterk verdeeld. Het is bekend dat de mens ook Giardia op kan lopen, maar vaak blijken dit andere subtypen te zijn dan degenen die bij de hond en kat voorkomen. Hoewel de subtypen van de hond ook wel eens bij de mens worden gevonden, is het tot nog toe onduidelijk of de hond degene is die de mens heeft besmet. Wel zijn er bewijzen dat de mens de hond of kat kan besmetten. Gebruik voor de zekerheid wel altijd handschoenen bij het reinigen van een besmette omgeving. Zo maak je de kans op overdracht zo klein mogelijk.  

Kosten

De kosten voor het stellen van een diagnose zijn gebaseerd op een consult en een ontlastingsonderzoek. Gemiddeld varieren deze kosten tussen de 100-200 euro.Indien nodig is bij sommige honden ook een bloedonderzoek aan te raden voor de bepaling van onder andere vitamine B12 en foliumzuur. De kosten voor dit onderzoek varieren tussen de 100-250 euro.