Milttumor bij de hond

“Milttumor bij de hond” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

Een tumor van de milt komt regelmatig voor bij de hond. Soms worden ze opgemerkt als toevalsbevinding tijdens een lichamelijk onderzoek of echo van de buik. Het is verstandig om snel een behandelplan op te starten, aangezien de milt kan gaan bloeden. De prognose hangt sterk af van de oorzaak van het gezwel op de milt: goedaardig of kwaadaardig. Het stellen van de diagnose is dan ook essentieel voor het maken van een goed behandelplan. 

Inhoudsopgave ‘Milttumor bij de hond’

1. Wat is een milttumor?
2. Symptomen
3. Diagnose stellen
4. Behandeling
5. Prognose
6. Kosten
7. Conclusie

Wat is milttumor?

De milt is een orgaan in de buik van de hond en is een belangrijke filter van het afweersysteem. De milt verwijderd abnormale rode bloedcellen en verwijderd vreemde stoffen (bijv. bacteriën) uit de bloedbaan. Daarnaast is de milt een opslagreservoir voor bloedplaatjes. De milt kan wel 10-20% van de totale hoeveelheid bloed opslaan en is dus een sterk doorbloed orgaan.

Bij oudere dieren wordt nog weleens een tumor (gezwel/massa) van de milt gezien. Tumoren van de milt zijn goed- of kwaadaardig.

Goedaardige massa’s van de milt

• Hemangioom
• Ouderdomshyperplasie (goedaardige knobbeltjes op 1 of meerdere plekken in de milt)
• Hamartoom (overmatige groei van normale cellen, zeldzaam bij de hond)
• Pseudotumor (goedaardig gezwel van afweercellen, erg zeldzaam bij de hond)
• Hematoom (bloedstolsel wat ontstaat na trauma of een stollingsprobleem)
• Cyste
• (Abces) 

Kwaadaardige massa’s van de milt:

• Hemangiosarcoom. Dit is een kwaadaardige tumor van de milt die ontstaat vanuit de binnenbekleding (endotheel) van het bloedvat. Hemangiosarcomen komen voor in het hart, de lever, huid en de milt. Voor dit type tumor geldt de zogenaamde “dubbele 2/3 regel”. In 2/3 van de gevallen is een gezwel of massa van de milt kwaadaardig. Van deze kwaadaardige tumoren is het in 2/3 van de gevallen een hemangiosarcoom.
• Maligne lymfoom
• Uitzaaiing vanuit een andere tumor (bijv. de lever) 
• Overige (minder vaak voorkomende tumoren): fibrosarcoom, leiomyosarcoom, osteosarcoom of een histiocytair sarcoom

Figuur 1: Anatomie van de milt bij de hond (Bron; Tekstbook of Veterinary Anatomy, Dyce)

Symptomen

De symptomen van milttumoren variëren en hangen af van het stadium van de ziekte. Bij een acute bloeding zie je de volgende symptomen:

• Plotselinge zwakte of lusteloosheid
• Bleek tandvlees
• Buikpijn bij aanraken van de buik
• Zwelling van de buik door bloedophoping
• Plotselinge ineenstorting als gevolg van interne bloedingen

Indien de milt nog niet acuut bloed vallen de volgende symptomen op:

• Verminderd uithoudingsvermogen
• Bolle rug
• Verminderde eetlust
• Afvallen 
• Toegenomen buikomvang

Diagnose stellen

De dierenarts stelt de diagnose middels een lichamelijk onderzoek, waarbij extra aandacht wordt besteed aan de buikpalpatie. Dit onderzoek wordt gedaan omdat er bepaalde symptomen zijn die erop kunnen wijzen dat je hond een aandoening aan zijn/haar milt heeft. Daarnaast komt het ook nog wel eens voor dat als toevalsbevinding bij een buikpalpatie een massa van de milt wordt gevonden. In dit geval zijn de volgende onderzoeken nodig tot het stellen van een diagnose:

Echo van de buik: een echo van de buik brengt in beeld hoe groot het gezwel van de milt is en of er mogelijk aanwijzingen zijn voor uitzaaiingen. Kwaadaardige tumoren zaaien vaak uit naar andere organen zoals de lever, lymfeknopen en het hart. Goedaardige tumoren beperken zich vaak tot de milt en zaaien niet uit.

CT-scan: indien de echo van de buik onvoldoende duidelijkheid geeft over de milt en/of andere organen geeft een CT-scan meer informatie. 

Bloedonderzoek: het bloedonderzoek geeft meer informatie over de functie van de organen, ontstekingswaarden, rode bloedcellen, ijzergehalte en de stolling. Zo’n 75-90% van de honden hebben minder bloedplaatjes in de circulatie, wat belangrijk is om te weten voor het vervolgplan.

Biopt. Het nemen van een biopt met behulp van een naald geeft in sommige gevallen meer informatie over de onderliggende oorzaak (goed- of kwaadaardig). Aangezien de milt veel bloed bevat is de uitkomst niet altijd duidelijk. In dit geval is nodig om de milt in zijn geheel te onderzoeken. Na dit histopathologisch onderzoek weet je zeker of er sprake is van een goed- of kwaadaardige tumor van de milt.

Figuur 2: Op de CT-scan (links) is als toeval een milttumor gevonden. Dit bleek helaas een kwaadaardige tumor te zijn. Op de echo (rechts) is een goedaardige tumor van de milt te zien. 

Behandeling

De behandeling hangt af van het stadium van de ziekte. Sommgie dieren komen bij de dierenarts met een acute bloeding in de buik. In dit geval is de milt gescheurd en dient de hond gestabiliseerd te worden en dient een operatie snel plaats te vinden.

Operatie: verwijderen van de milt (splenectomie):
Het verwijderen van de milt wordt ook wel een splenetomie genoemd. Dit vindt plaats onder algehele narcose. Hoewel de milt een belangrijk orgaan is, kan een hond goed leven zonder milt. In sommige gevallen is het mogelijk om dit via en kijkoperatie te doen. Echter is het vaak toch nodig om de buik te openen zodat de organen beter in beeld worden gebracht. Pas als de milt geheel is verwijderd concludeert de patholoog de aard van de tumor (goed of kwaadaardig). Bij zo’n 24% van de honden treden tijdens de operatie hartritmestoornissen op. Dit verhoogt de kans op complicaties, maar kunnen gelukkig met medicatie vaak goed behandeld worden. 

Medicijnen:

• Chemotherapie: afhankelijk van het type tumor, gezondheidsstatus van de hond en financiele middelen wordt gekozen voor chemotherapie. Dit heeft wel vaak pas nut als de milt ook operatief is verwijderd. Chemotherapie richt zich op het remmen van de groei van cellen (of eventuele uitzaaiingen). Voorbeelden van veelgebruikte chemo’s zijn doxorubicine, vincristine en endoxan. Regelmatige controles zijn nodig om te kijken of de medicatie niet teveel bijwerkingen geeft en een positief effect teweeg brengt.
• Propanolol: deze beta-blokker wordt ingezet (icm chemotherapie) om de tumorgroei te remmen. Het gebruik van propanolol maakt de tumor daarnaast gevoeliger voor chemotherapie en is dus van toegevoegde waarde. 

Figuur 3: Tijdens de operatie wordt de milt verwijderd. Een vergrootte milt (midden en rechts) worden naderhand ingestuurd voor celonderzoek. 

Prognose

De prognose hangt af van het stadium van de ziekte. In het geval van uitzaaiingen is de prognose somber. Ook wanneer er nog geen uitzaaiingen zijn, maar er is sprake van en hemangiosarcoom is de prognose slecht. De gemiddelde overlevingsduur in deze gevallen is vaak drie maanden. Indien er geen uitzaaiingen aanwezig zijn en de massa goedaardig blijkt te zijn, is de prognose gunstig. Honden hebben een kwalitatief goed leven zonder milt. De prognose is pas met zekerheid vast te stellen nadat de milt is onderzocht door een patholoog in het laboratorium. 

Kosten

De kosten voor een consult, echo en bloedonderzoek varieren tussen de 300-600 euro. De kosten voor het verwijderen van de milt hangt af van het gewicht van de hond, grootte van de tumor, aanwezigheid van complicaties en ervaring van de chirurg. Kosten tussen de 800-2000 euro zijn gebruikelijk.