Sterilisatie bij de kat

“Sterilisatie bij de kat” is geschreven door Wietske Scholten

Wietske is al meer dan 7 jaar dierenarts voor gezelschapsdieren. Met veel passie en liefde heeft ze het leven van duizenden huisdieren verbeterd. Nu wil ze haar kennis graag delen met alle baasjes van Nederland en België, zodat het leven van hun hond, kat of konijn nog leuker en beter word. Heb je vragen over de gezondheid of gedrag van je huisdier? Boek een consult met de dierenarts in via de website om betrouwbaar, betaalbaar en goed advies te krijgen voor jouw huisdier.

Inleiding

Een kat wordt voor het eerst krols rond een leeftijd van zes tot negen maanden. In deze periode is de kat dan ook vruchtbaar. Een dekking van een kater uit de buurt leidt (bijna) altijd tot een zwangerschap. Wil je toch liever geen nestje, dan is sterilisatie daarmee de aangewezen oplossing. Er zijn immers al genoeg asielkatten, die allemaal nog zoeken naar een gepast huisje.

Sterilisatie en castratie zijn termen die regelmatig door elkaar worden gebruikt. In medische termen betekent sterilisatie het onderbinden van de eierstokken en castratie het verwijderen van de eierstokken. In de volksmond gebruiken we echter sterilisatie voor de vrouwelijke dieren en castratie voor de mannelijke dieren. Bij beide gevallen bedoelen we hiermee het verwijderen van de eierstokken (poes) of het verwijderen van de teel- en bijballen (kater).

Inhoudsopgave ‘Sterilisatie bij de kat’

1. Symptomen van krolsheid
2. Waarom steriliseren
3. Wanneer steriliseren
4. De operatie
5. Nazorg
6. Kosten
7. Conclusie

Symptomen van krolsheid

De eerste krolsheid start rond 6 tot 9 maanden, met uitschieters vanaf een leeftijd van 4 maanden. Krolsheid is de periode waarop de poes de kater toelaat tot een dekking. Een dekking is meestal succesvol. Dat komt omdat de poes een andere cyclus heeft dan bijvoorbeeld de mens of de hond. Een kat heeft namelijk een ‘geïnduceerde ovulatie’. Dit betekent dat zij pas een eisprong krijgt op het moment van de dekking. Heel slim eigenlijk. Want op deze manier is de timing dan ook optimaal om zwanger te raken.

Een poes is meestal twee keer per jaar krols (voorjaar en herfstperiode). De krolsheid duurt gemiddeld 5 tot 8 dagen. De eetlust is minder en ze zoekt aandacht. Ze knuffelt graag en is daarnaast erg aanhalig. Ze miauwt veel en toont onrustig gedrag. Ook sproeit de poes urine om haar geur aan de katers door te geven. Daarnaast neemt ze een paringshouding aan, waarbij zij haar bibs omhoog houd.

Bij een succesvolle dekking vindt ongeveer 63 dagen later de bevalling plaats en worden de kittens geboren. Vindt er geen dekking plaats? Dan herhaalt de krolsheid zich na drie weken opnieuw. Er zijn geen medicijnen om jouw kat stil te krijgen of de krolsheid te stoppen. Wel wordt de poezenpil (anti-conceptie) gebruikt om de krolsheid uit te stellen. Door de vele bijwerkingen wordt dit afgeraden.

Waarom is sterilisatie nodig?

Sterilisatie van de kat heeft voornamelijk voordelen en kent weinig nadelen.

Voordelen

• Karakter (gedrag) wordt rustiger en aanhankelijker
• Geen kans op een baarmoederontsteking, eierstok- of baarmoederkanker
• Minder kans op het ontwikkelen van: tumoren van de melkklieren en suikerziekte
• Voorkomen krolsheid en (schijn)zwangerschap
• Minder kans op overdracht besmettelijke ziekten (bijvoorbeeld kattenaids)

Nadelen

• Klein narcose- en operatierisico
• Minimale toename lichaamsgewicht

Wanneer is het juiste moment?

Een sterilisatie vindt meestal plaats tussen een leeftijd van 6 en 9 maanden. Het is niet nodig om eerst een keer krols te zijn of een nestje te krijgen. Bij voorkeur is jouw kat niet krols op het moment van de sterilisatie. Dit is beter voor de hormoonhuishouding en daarnaast is het weefsel dan minder gezwollen. Hierdoor is de operatie sneller en daarnaast gemakkelijker uit te voeren.

De operatie

Jouw kat moet nuchter zijn op de ochtend van de operatie. Dat betekent helaas geen ontbijt. Het drinken van water mag nog wel tot aan het moment van de operatie. De dierenarts beoordeelt of ze gezond is om de operatie uit te voeren. Er wordt een slaapprik toegediend, waarnaar ze snel in slaap valt. De operatie vindt dus plaats onder algehele narcose. Eventueel krijgt ze een intubatie (buisje) in de luchtpijp om zuurstof toe te dienen.

Het gebied op haar buik wordt geschoren. De buik wordt ontsmet en vervolgens start de operatie. Er wordt een kleine snede van 5 cm gemaakt, waarnaar de dierenarts de eierstokken opzoekt. De twee eierstokken worden afgebonden en verwijderd. De dierenarts verwijdert de baarmoeder niet, dat is immers niet nodig. De buikwand wordt gesloten en de huid wordt in verschillende lagen gehecht. De hechtingen worden meestal onderhuids, maar soms op de huid geplaatst.

Figuur 1: bepaal van te voren het geslacht van jouw kat (links is een kater, rechts is een poes)

Nazorg

Kraag / medical pet shirt (huisdierhemd of romper) 
Het wondje van de sterilisatie produceert soms nog iets wondvocht. Hierdoor wil je kat graag aan het wondje likken. Daarnaast jeukt genezing, waardoor veel katten de jeuk stillen door het likken aan de wond. Zo komen bacteriën uit de bek in de wond, wat natuurlijk niet gunstig is. Het is dan ook verstandig om een kraag of romper (medical pet shirt) te dragen. Deze shirts zijn ontworpen om te voorkomen dat je kat aan de operatieplaats likt of krabt, wat het risico op infectie vermindert en de genezing bevordert. Een veelgestelde vraag is hoe lang moet mijn kat dit medical pet shirt dragen? Meestal wordt een termijn van 10-14 dagen aangehouden. Dan zit het wondje mooi dicht en kunnen bacteriën uit de bek de wond niet meer infecteren.

Figuur 2: Een medical pet shirt (romper) of kraag wordt meestal 10-14 dagen na de sterilisatie gedragen. 

Hechtingen
De hechtingen worden meestal na 10-14 dagen verwijderd. Tot deze periode moet het rompertje gedragen worden. Na het verwijderen van de hechtingen toont de wond soms nog een bult(je). Dit bobbelige aspect zijn de onderhuidse hechtingen die na enkele weken volledig oplossen. Is er echt sprake van een forse bult met zwelling? Dan is het verstandig om dit even bij de dierenarts te laten checken.

Pijnstilling
De eerste dagen wordt een pijnstiller meegegeven. Dit remt de pijn en verminderd daarnaast de zwelling. Het is belangrijk om jouw kat de eerste twee weken niet naar buiten te laten gaan. Rust is namelijk belangrijk voor het herstel van de wond.

Complicaties
De operatie kent weinig complicaties. Nabloedingen komen bij poezen zelden voor. Een infectie van de wond wordt nog weleens gezien. Meestal ontstaat dit door het likken aan de wond. Hierdoor komen bacteriën uit de bek in de wond, wat leidt tot zwelling en roodheid. Dit voorkom je door het dragen van een kap of rompertje.

Voeding
Na de sterilisatie verandert de stofwisseling van jouw kat. Hierdoor hebben ze minder voeding en een andere samenstelling van voeding nodig. Meestal adviseer ik om 20% van de voeding te verminderen bij volwassen katten. Bij katten onder 1 jaar leeftijd is het verstandig om over te schakelen van kitten, naar (jong) volwassen voeding. ot slot is het belangrijk om voeding te geven voor de gesteriliseerde poes. Controleer na twee maanden het lichaamsgewicht om te kijken of je de juiste hoeveelheid voeding geeft. Hierdoor voorkom je een toename van het lichaamsgewicht of juist ondergewicht.

Kosten

De kosten voor een sterilisatie varieren tussen de 180-270 euro.